Knieartrose: een veelvoorkomende klacht

Knieartrose is een wijdverspreide gewrichtsaandoening die wereldwijd miljoenen mensen treft. Deze degeneratieve aandoening kenmerkt zich door de afbraak van gewrichtskraakbeen en veranderingen in het onderliggende bot. Dit leidt tot symptomen zoals pijn, stijfheid en een verminderde functionaliteit van het kniegewricht.

Veel mensen met knieartrose ervaren dagelijks hinder van hun klachten. U herkent mogelijk de volgende symptomen:

• Pijn bij het opstaan of bij de eerste stappen van de dag
• Een stijf of instabiel gevoel in de knie, vooral na een periode van zitten
• Moeilijkheden met traplopen of wandelen
• Beperking in sportactiviteiten door pijnklachten
• ‘s Nachts last van kniepijn, moeilijk een houding kunnen vinden

Een belangrijk aspect van knieartrose is de ontsteking van het synoviale weefsel (het slijmvlies dat de binnenkant van het gewricht bekleedt). Deze ontsteking, ook wel synovitis genoemd, is sterk gecorreleerd met de intensiteit van de pijn en kan bijdragen aan de verdere progressie van de artrose.

Huidige behandelmogelijkheden en hun beperkingen

De traditionele behandeling van knieartrose omvat verschillende opties:

Conservatieve behandelingen zoals fysiotherapie, oefentherapie, gewichtsbeheersing en orale medicatie vormen vaak de eerste behandelstap.

Intra-articulaire injecties zijn een veelgebruikt alternatief wanneer conservatieve behandelingen onvoldoende resultaat bieden:

• Corticosteroïde injecties bieden snelle maar kortdurende pijnverlichting (enkele weken tot maanden). Herhaald gebruik kan echter leiden tot kraakbeenschade.
• Hyaluronzuur injecties vullen de natuurlijke gewrichtssmering aan en bieden verlichting voor enkele weken tot zes maanden, maar de effectiviteit is wisselend.
• Platelet Rich Plasma Injecties, naast Arthrosamid de meest gebruikte injectietherapie in onze praktijk voor patiënten met knieartrose of andere gewrichts- of peesproblematiek

Chirurgische opties, zoals een totale knieprothese, worden overwogen in het eindstadium van artrose. Dit is een invasieve procedure met een lange hersteltijd van tot 18 maanden en aanzienlijke risico’s.

Deze traditionele behandelingen hebben inherente beperkingen: kortdurende effectiviteit, potentiële schadelijke effecten, of de ingrijpende aard van chirurgie. Dit creëert een duidelijke behoefte aan veilige, langdurige en minimaal invasieve alternatieven.

Wat is Arthrosamid?

Arthrosamid is een geavanceerde, nieuwe behandeling voor knieartrose die deze leemte opvult. Het is een synthetische hydrogel, samengesteld uit 97,5% water en 2,5% verknoopt polyacrylamide. Dit materiaal is speciaal ontworpen om de eigenschappen van het natuurlijke synoviale vocht in het kniegewricht na te bootsen.

Een cruciaal kenmerk van Arthrosamid is dat het een niet-biologisch afbreekbaar implantaat is. Dit betekent dat het niet door het lichaam wordt geabsorbeerd of afgebroken na verloop van tijd, in tegenstelling tot andere injecteerbare behandelingen.

Er is momenteel maar een fabriek ter wereld die dit medicijn produceert en die staat in Denemarken, waar het middel ook ontwikkeld en onderzocht is.

Hoe werkt Arthrosamid?

Bij intra-articulaire injectie integreert Arthrosamid zich met het synoviale weefsel van het kniegewricht. Deze integratie creëert een blijvende, dempende laag die verschillende effecten heeft:

1. Mechanische ondersteuning: De hydrogel vermindert effectief de mechanische belasting en stress op de gewrichtsoppervlakken
2. Verbeterde smering: Het optimaliseert de visco-elastische eigenschappen van het synoviale vocht, wat zorgt voor betere smering en schokabsorptie
3. Ontstekingsremming: De hydrogel fungeert als een fysieke barrière tegen ontsteking binnen het gewricht
4. Wrijvingsreductie: Het minimaliseert wrijving tussen de botten

Recent onderzoek suggereert ook een direct ontstekingsremmend mechanisme, wat duidt op een dubbel werkingsmechanisme: zowel mechanisch als biologisch.

Effectiviteit en resultaten

Arthrosamid wordt toegediend als een enkele intra-articulaire injectie. Het behandelingsverloop verloopt als volgt:

• Eerste verlichting: Patiënten ervaren vaak al binnen 24 uur enige pijnverlichting
• Volledige effect: Het therapeutische effect ontwikkelt zich over 4 tot 12 weken, met significante verbeteringen die vaak al na 4 weken worden gerapporteerd
• Inwerkingstijd: De fysiologische veranderingen in het synovium duren ongeveer 2-3 maanden

Klinische studies tonen indrukwekkende resultaten:

• 76-80% van de patiënten rapporteert significante verbetering
• Patiënten jonger dan 70 jaar vertonen een positieve respons van bijna 80%
• Significante vermindering van pijn en verbetering van gewrichtsfunctie

Langdurige verlichting

Een van de meest onderscheidende kenmerken van Arthrosamid is de langdurige verlichting die het biedt. De effecten kunnen 3 jaar of langer aanhouden, met recent onderzoek dat zelfs klinisch belangrijke effectiviteit tot 5 jaar na een eenmalige behandeling heeft aangetoond.

Er zijn 10-jarige veiligheidsdata beschikbaar, en ervaringen uit Denemarken suggereren dat sommige patiënten 5-8 jaar na behandeling nog steeds pijnvrij zijn. Dit vult een kritieke leemte tussen kortdurende injecties en invasieve chirurgie.

Veiligheidsprofiel

Arthrosamid heeft een zeer gunstig veiligheidsprofiel, ondersteund door meer dan twee decennia van onderzoek en klinisch gebruik sinds 2000. Wereldwijd zijn meer dan 1.700.000 behandelingen uitgevoerd zonder blijvende nadelige bijwerkingen.

Veelvoorkomende, milde bijwerkingen:

• Lichte zwelling of stijfheid in de knie na de injectie
• Tijdelijke toename van pijn in de eerste dagen
• Pijn, zwelling of blauwe plekken op de injectieplaats

Deze symptomen verdwijnen doorgaans binnen enkele dagen tot weken.

Zeldzame risico’s:

• Infectie (zeer zeldzaam)

Vanwege de permanente aard van het implantaat worden voorafgaand aan de injectie profylactische antibiotica voorgeschreven om het risico op infectie te minimaliseren.

Voor wie is Arthrosamid geschikt?

Arthrosamid is geïndiceerd voor de symptomatische behandeling van knieartrose bij volwassenen. Het is bijzonder geschikt als u:

• Milde tot matige knieartrose heeft
• Al andere behandelingen heeft geprobeerd (fysiotherapie, pijnstillers, corticosteroïde injecties) zonder voldoende resultaat
• Nog niet toe bent aan een operatie of een knieprothese wilt uitstellen of vermijden
• Door medische redenen geen operatie kan ondergaan
• Alle leeftijden , maar het liefst bent u tussen de 45 en 70 jaar voor de beste effecten, echter u kunt tot op hoge leeftijd deze behandeling probleemloos ondergaan

Contra-indicaties en beperkingen

Arthrosamid is niet geschikt in de volgende situaties:

• Actieve knie-infecties of infectie nabij de injectieplaats
• Ernstige knieafwijkingen
• Bekende allergie voor hydrogelcomponenten
• Recente kniechirurgie binnen 6 maanden
• Inflammatoire artritis (reumatoïde artritis, spondylartritis, jicht)
• Hemofilie of ongecontroleerde antistollingstherapie
• Aanwezigheid van knie-alloplastiek of vreemd materiaal in de knie
• Patiënten jonger dan 18 jaar, zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven
• Slecht gecontroleerde diabetes of auto-immuunziekten

Toediening en procedure

De injectie wordt onder echogeleiding in onze praktijk in Dordrecht gedaan. Deze beeldgeleiding is essentieel voor de optimale plaatsing van de hydrogel.

Voorafgaand aan de behandeling:

• Wordt u gevraagd eenmalig een antibioticum te nemen
• Vindt een zorgvuldige klinische beoordeling plaats
• Worden uw medische geschiedenis en geschiktheid beoordeeld

Regelgevende goedkeuring

Arthrosamid heeft in april 2021 de CE-markering (Europese marktgoedkeuring) ontvangen voor de symptomatische behandeling van knieartrose, na een uitgebreid ontwikkelingsproces van meer dan 20 jaar. Het is ook goedgekeurd door Health Canada.

Voordelen voor patiënten en gezondheidszorg

Het vermogen van Arthrosamid om de progressie van artrose mogelijk te vertragen en de noodzaak van een totale knieprothese uit te stellen of zelfs te vermijden, heeft aanzienlijke implicaties:

• Voor patiënten: Verbeterde kwaliteit van leven zonder de risico’s en het herstel van chirurgie
• Gewrichtsprothese mogelijk: In een 10-jarige studie onder 120 patiënten had 56% na 10 jaar nog geen knieprothese nodig
• Gezondere gewrichtsvloeistof: Recent onderzoek toont aan dat patiënten met een positieve respons meer hyaluronzuur en minder ontstekingsstoffen in hun gewrichtsvloeistof hebben
• Voor de gezondheidszorg: Mogelijke vermindering van kosten door het vermijden van dure chirurgische procedures

Kosten en vergoeding

De behandeling kost €2.500 per gewricht. Deze behandeling wordt momenteel niet vergoed door de zorgverzekeraar. Hoewel de initiële kosten aanzienlijk zijn, kan de langdurige aard van de behandeling (3-5+ jaar verlichting na één injectie) het op de lange termijn kosteneffectiever maken vergeleken met behandelingen die frequent herhaald moeten worden.

Conclusie

Arthrosamid vertegenwoordigt een belangrijke vooruitgang in de behandeling van knieartrose. Het biedt een unieke combinatie van langdurige effectiviteit, een gunstig veiligheidsprofiel en minimale invasiviteit. Voor patiënten die geen voldoende baat hebben bij traditionele behandelingen maar nog niet toe zijn aan chirurgie, kan Arthrosamid een waardevolle behandelingsoptie zijn.

De keus voor Arthrosamid vereist een zorgvuldige afweging van uw individuele situatie, inclusief de ernst van uw artrose, uw medische geschiedenis en uw behandeldoelen. Een goed lichamelijk onderzoek en gesprek is essentieel om te bepalen of deze behandeling geschikt is voor uw specifieke situatie.

Referenties:

2025:

Polyacrylamide Hydrogel for Knee Osteoarthritis: 5-Year Results from a Prospective Study
Presented at WCO-IOF-ESCEO 2025. Authors: H. Bliddal et al. 

Title 10-Year Safety Follow-Up of Intra-Articular 2.5% Polyacrylamide Hydrogel (iPAAG) in Knee Osteoarthritis (OA) Presented at: WCO-IOF-ESCEO 2025, Rome
Authors: H. Bliddal, et all.

Daisy – Proof of Concept Study

• 24 Months – Henriksen M, Overgaard A, Hartkopp A, et al. Intra-Articular 2.5% Polyacrylamide Hydrogel for the Treatment of Knee Osteoarthritis: an
  Observational Proof-of-Concept Cohort Study. Clin Exp Rheumatol. 2018 Nov-Dec; 36 (6): 1082-1085
  Safety – Retrospective Case Series
• Overgaard A, Bliddal H, Henriksen M. Safety of Intra-Articular Polyacrylamide Hydrogel for the Treatment of Knee Osteoarthritis Symptoms: A
  Retrospective Case Series. Clin Ortho Adv Res J: 2019; COARJ-100001
  IDA Study
• 6 Months – Bliddal H, Overgaard A, Hartkopp A, et al. Polyacrylamide Hydrogel Injection for Knee Osteoarthritis: A 6 Months Prospective Study. J
  Orthop Res Ther 6. 2021; 1188. doi: 10.29011/2575-8241.001188
• 12 Months – Bliddal H, Overgaard A, Hartkopp A, et al. Polyacrylamide Hydrogel Injection for Knee Osteoarthritis: Results of a 52 Week Prospective
  Study. Abstract, Osteoarthritis and Cartilage. 2021; 29: S278. doi: 10.1016/j.joca.2021.02.366
• 12 months – Bliddal H, et al. Effectiveness and safety of polyacrylamide hydrogel injection for knee osteoarthritis: results from a 12-month follow up
  of an open-label study. Journal of Orthopaedic Surgery and Research Surg Res 2024;19, 274. doi: 10.1186/s13018-024-04756-2
• 24 Months – Bliddal H, Beier J, Hartkopp A, et al. A Prospective Study of Polyacrylamide Hydrogel for Knee Osteoarthritis: Results from 2 years After
  Treatment. Abstract, Osteoarthritis and Cartilage. 2022; 30: S372. doi: 10.1016/j.joca.2022.02.499
• 36 Months – Henriksen M, Beier J, Hartkopp A, et al. 3 Year Results from a Prospective Study of Polyacrylamide Hydrogel for Knee Osteoarthritis.
  Abstract, Osteoarthritis and Cartilage. 2023; 31: 682-683. doi: 10.1016/j.joca.2023.02.023
  Rosa Study
• Bliddal H, Beier J, Hartkopp A, et al. One year Performance of Polyacrylamide Hydrogel vs. Hyaluronic Acid: A Randomised Controlled Study. Abstract,
  Osteoarthritis and Cartilage. 2022; 30: 371. doi: 10.1016/j.joca.2022.02.497
• Bliddal H, Beier J, Hartkopp A, et al. One year Performance of Polyacrylamide Hydrogel Vs. Hyaluronic Acid in Age, BMI, and Kellgren Lawrence
  Subgroups: A Subgroup Analysis of a Randomized Study. Abstract, Osteoarthritis and Cartilage. 2022; 30: S373-374. doi: 10.1016/j.joca.2022.02.502
• Bliddal H, Beier J, Hartkopp A, et al. Polyacrylamide gel versus hyaluronic acid for the treatment of knee osteoarthritis: A randomised controlled study.
  Clinical and Experimental Rheumatology. 2024 Mar 19. doi.org/10.55563/clinexprheumatol/i3fqee Epub ahead of print. PMID: 38525999.

Published Clinical Data in Humans
Case Reports

• Christensen LH, Daugaard S. Histological Appearance of the Synovial Membrane after Treatment of Knee Osteoarthritis with Polyacrylamide Gel
  Injections: A Case Report. J Arthritis. 2016; 5: 5. doi: 10.4172/2167-7921.100021
• Maulana R, Cole A, Lee PYF. Reduction in Patellofemoral Bone Marrow Lesions Following Single Arthrosamid Intra-Articular Injection of Polyacrylamide
  Hydrogel (iPAAG) in the Treatment of Advanced Osteoarthritis. Journal of Arthritis. 2022; 11 (3): 024-026
  Review
• Cole A, Maulana R, Whitehead J.P, Lee. A Systematic Review of the Novel Compound Arthrosamid Polyacrylamide (PAAG) Hydrogel for Treatment of
  Knee Osteoarthritis. Medical Research Archives. 2022; 10 (8)